De Consumentenbond liet vorige week het “Verbeterplan Incasso” het licht zien. Daarop valt nog wel wat aan te merken.

Wanbetaling is van alle tijden, incasso ook. In voorbije tijden werden vaak zeer hardhandige methoden gebruikt om mensen tot betaling te dwingen. Soms hakte men ledematen of tot betaald werd: de kans dat dan nog betaald werd hing natuurlijk af van het afgehakte ledemaat. In het Verenigd Koninkrijk had men in de 19e eeuw de debtor’s prison: een soort strafkamp waar men moest werken om zodoende de schuld af te betalen.

Niet zeuren

Tot begin jaren tachtig moest je niet zeuren maar betalen: echt kritische geluiden over incasso(kosten) waren toen zeldzaam. Als er toepasselijke Algemene Voorwaarden waren was het duidelijk: betalen. Dat schiep wel meteen een ernstige rechtsongelijkheid tussen B2B en/of C enerzijds en de rest anderzijds want enkel met toepasselijke algemene voorwaarden kon men kosten verhalen. Een geweldsslachtoffer stond (net als nu onder de WIK overigens) met lege handen als het gaat om incassokosten. De oplossing bood de wetgever in 6:96 BW, maar Voorwerk gooide roet in het eten als het ging om een fatsoenlijke vergoeding. Let wel Incasso is geen free lunch: het kost tijd en geld. Als je een deskundige inschakelt kost dat geld en die kosten wil je verhalen: het is de debiteur die tekort schiet, laten we dat niet uit het oog verliezen.

Sociale incasso

Een intussen overleden collega zei eens: de meest sociale verhuurder is de verhuurder die de huurder meteen de eerste maand aanspreekt op te late betaling als die huurder niet zelf al eerder signalen afgaf. Veel ruimte geven kan vaak zeer asociaal zijn omdat de schuldenaar daardoor nog meer problemen krijgt. Iemand die geen “bronnen” heeft om wan te betalen (kredieten, bellen etc, etc.) zal zich concentreren op zijn of haar core betalingen zoals huur, zorgpremie en het huishouden.

Wat ik zo mis in het “plan” van de Consumentenbond (het is nog niet 1 A4) is een beschouwing over de schade die wanbetaling veroorzaakt. Niet betaalde huur, zorgpremie, energie, belastingen worden immers uiteindelijk wel op de hele samenleving afgewenteld. De overheid gaat enkel voor de eigen vordering. De markt moet de andere schuldeisers maar bedienen.

De consumentenbond negeert het grote belang dat de schuldeiser heeft bij stipte betaling. De consument – en die niet alleen – zou heel fel reageren als zij van hun werkgevers/ uitkeringsinstanties te horen kregen dat het salaris nu even niet kan worden betaald maar dat het binnenkort komt en dat invorderingsmaatregelen dat alleen maar verder vertragen.

Consumentenbelang

Uiteraard is de consumentenbond er voor de consument maar laat dan ook dat consumentenbelang van stipte betaling tot je doordringen. Het prijs/premie/belastingniveau in Nederland zou substantieel dalen bij tijdige(r) betaling. De consumentenbond ziet de wereld scherp verdeeld tussen goed (de arme zielige consument) en kwaad (de schuldeiser, behalve als dat een consument is) maar het ligt wel iets genuanceerder. De regering heeft tot op heden enkel iets gedaan als het niet anders kan: eindeloos gemopper over incassokosten en dan met name over de gevolgen van Rapport Voorwerk werden iedere keer weer terzijde geschoven totdat het LOSR zich tot de kamer wendde en dat uiteindelijk tot de WIK leidde.

De WIK ligt nu dus weer onder vuur want men wil van de stapeling af (dat kan ik me voorstellen) en men wil voor het minimumbedrag (€ 40,00) met de btw daarover   weer 6:96 BW in de oude vorm terug. Die soep zal zo heet niet worden gegeten, daar heb ik wel vertrouwen in. De btw afschaffen moet men dan wel met de Minister van Financiën regelen.

Het pleidooi voor opsplitsing van deurwaarderskantoren dat ook wordt gehouden vind ik onbegrijpelijk: de deurwaarders zijn bij uitstek een groep die snel en doeltreffend op hun gedrag kunnen en worden aangesproken! Wat men (lees: Consumentenbond) denkt te bereiken met die splitsing blijft volledig duister.

Regulering van incasso vind ik een aparte vanuit het oogpunt van focus. Enkel regulering als men incasso aanbiedt, waarom niet bij alle juridisch advies.  Ik ben heel benieuwd naar het wetsontwerp want strijdigheid met de dienstenrichtlijn ligt op de loer. Juridische diensten, zoals incassowerkzaamheden, vallen immers onder die richtlijn.