Wat ik mij nog uit de lessen op mijn beroepsopleiding kan herinneren werd in de jaren 30 van de vorige eeuw het aantal Kantongerechten (het waren er ruim 130) gehalveerd. Vergeef me dat ik geen precieze aantallen heb. Sindsdien is het aantal stukje bij beetje verkleind, soms leverde dat het nodige vuurwerk af.
Iedereen heeft het over toegang tot de rechter, de rechtspraak moet telkens bezuinigen, een proces dat sinds begin van de jaren tachtig loopt en ondertussen diepe sporen heeft getrokken. Waar is de tijd gebleven dat vonnissen op griffies door twee mensen werden gelezen? Echter, toen schreef men concepten ook nog met de pen, iets dat nu gelukkig hopelijk is uitgeroeid.
Bij Assen kan ik me nog iets voorstellen; men zit daar onder de rook van Groningen. Op het risico gescalpeerd te worden: is het zo’n probleem dat er concentratie plaatsvindt in Haarlem en Rotterdam?
Afstand
De gemiddelde burger zal er niets van merken, want er gaan – vooralsnog- geen kantonlocaties dicht. Er was jaren geleden veel meer reden voor opwinding toen een groot aantal kantonlocaties sloot: een burger uit de Achterhoek kan als hij het openbaar vervoer moet gebruiken niet of nauwelijks meer op tijd voor de zitting in Zutphen, Arnhem of Enschede zijn. Ik begrijp van collega’s dat het aantal mensen op de zitting terugloopt en dat er een rechtstreeks verband is tussen de afstand en het aantal mensen die op de zitting zijn. Mogelijk antwoorden ze schriftelijk, daar heb ik natuurlijk geen zicht op.
Toegang tot de rechter is een grondrecht, we hebben het niet over een wel of niet bereikbare winkel. Het nieuwe voorstel vind ik persoonlijk nog de minst schokkende wijziging maar daar zullen een hele hoop personeelsleden heel anders over denken.
Inbreuk
De verhoging van de griffierechten van enkele jaren geleden is een enorme inbreuk geweest op de toegang tot de rechter en het heeft de schuldenpositie van debiteuren geen goed gedaan.
Heeft de rechter nog tijd voor een zaak? En zijn het bekwame mensen? Dat is waar het om gaat. Rechters behoren in tegenstelling tot de politici tot de weinigen die in dit land tot een beroepsgroep behoren die het vertrouwen waard is. Politici zijn bang voor rechters omdat rechters op de vloer, dus niet de raad voor de rechtspraak, niet aan “wheelen en dealen” doen. Rechters passen de waarden van de rechtsstaat toe. Laten we zuinig op ze zijn.
