Deurwaarders incasseren vorderingen, dat behoort tot hun core business. Het hoe en wat zal de meeste klanten niet echt interesseren maar aan het einde van de rit zullen ze kijken naar de uitkomst: hoeveel wordt uitbetaald? Een nota wil de klant niet zien en hij wil ook niet horen dat er niets te halen is.
Een glazen bol is er niet bij. Deurwaarders doen hun best maar ze zullen hoop ik voor ze niet zo dom zijn te garanderen dat de incasso slaagt. Er is een heel arsenaal aan middelen beschikbaar om – zoals men dat noemt – goed te kunnen scoren. Een persoon die een bekeuring via het CJIB krijgt weet dat uiteindelijk het busje zal komen als niet betaald wordt. Dat stimuleert tot betaling.
De MKB-er die een onbetaalde rekening heeft zit in een lastiger parket want de prikkels die andere schuldeisers hebben (geen gas of stroom meer, de cel of meer leuks..) heeft hij niet en hij zit onder aan de ranglijst als het op een verdeling volgens wettelijke regels aankomt.
Bij de afwikkeling van een incasso heeft de deurwaarder allerlei dwangmiddelen ter beschikking maar als de debiteur niets vertelt moet je als deurwaarder maar uit zien te vinden wat de inkomensbronnen van een debiteur zijn. Vaak blijk je niet de eerste en/of enige te zijn. Niets is zo frustrerend om na een soms lange procesgang ook nog een nota te krijgen en geen geld.
Twintig of meer beslagleggers die elk een paar euro krijgen is geen werkbare situatie. Zicht op de schuldenpositie van een debiteur is voor schuldeisers maar ook voor de debiteur van belang en daarom wordt al een aantal jaren geleden aangedrongen op een centrale registratie van beslagen zodat nieuwe schuldeisers veel beter kunnen inschatten of een procedure en een daarop volgend beslag wel nut heeft. Dit leidde in 2012 tot het zgn. rapport Paritas Passe waarin alle facetten van de schuldenproblematiek (om dat rotwoord te gebruiken) werden belicht. De regering steunde het idee van een register en gaf de KBvG opdracht het in te richten.
Een dergelijk register werkt enkel als men het moet gebruiken, daarom heeft de KBvG een zgn. verordening tot stand gebracht die het gebruik verplicht.
Kunt u de deurwaarder even bellen en vragen het beslagregister te tappen? Nee, de deurwaarder mag het enkel inzien als de voorwaarden daarvoor zijn vervuld; hij moet eerst een opdracht krijgen om te dagvaarden (dus een procedure te beginnen) of een beslag op het loon en/of uitkering van een debiteur te leggen. Vorderingen op en beslagen ten laste van bedrijven (rechtspersonen) staat er vooralsnog ook niet in.
De verordening stelt dat de deurwaarder het in ieder geval moet inzien:
In ieder geval indien de gerechtsdeurwaarder bij raadpleging blijkt dat ten aanzien van de schuldenaar gegevens zijn geregistreerd waaruit redelijkerwijs voorzienbaar is dat de vordering waarop de opgedragen ambtshandeling betrekking heeft bij onveranderde omstandigheden niet binnen drie jaren na die raadpleging op de schuldenaar kan worden verhaald, dan informeert de gerechtsdeurwaarder aantoonbaar de opdrachtgever omtrent dit vooruitzicht. Wenst de opdrachtgever in weerwil daarvan dat de ambtshandeling wordt verricht, dan kan de gerechtsdeurwaarder de ambtshandeling slechts uitvoeren indien de opdrachtgever aantoonbaar heeft bevestigd dat hij bij zijn oorspronkelijk verzoek volhardt
Als u bij aanmelden van een vordering een bericht over de vorderingen en beslagen in het register verwacht, zult u dus worden teleurgesteld: pas als het concrete moment van rechtsmaatregelen is aangebroken zal de deurwaarder het register mogen inzien. Inzage kan tot vragen leiden aan een eerdere beslaglegger en zal, als er een melding is, leiden tot overleg met de klant die daardoor beter kan afwegen of hij wil doorzetten.
Het beslagregister start op korte termijn en zal moeten worden gevuld met gegevens van honderdduizenden beslagleggingen: dat kan niet met 1 druk op de knop. Het moet groeien/vollopen en dan nog is het enkel een tool dat geen succes garandeert maar wel een verantwoorder keuze mogelijk maakt. Dat is hard nodig want de kosten van procederen zijn de afgelopen jaren door heffingen (giffierechten) vanuit justitie enorm gestegen.
Wie doen (nog) niet mee: de fiscus, de sociale diensten, het UWV e.d. Die kunnen dus dwars door de verwachtingen die het register schetst heen gaan en dat zullen ze ook zeker doen met al hun preferenties. Vanuit de Tweede Kamer is al bij de staatssecretaris aangedrongen om ook deze instanties te verplichten beslagen en vorderingen in te schrijven maar dat blijft nog toekomstmuziek omdat overheid en automatisering nu eenmaal niet samengaan.